Μυτιλήνη: Ένα μπουκέτο συναισθημάτων και αντιπαραθέσεων

«Περίεργα που λειτουργεί το μυαλό και συχνά πεισματικά αντιτίθεται στην καρδιά θαμπώνοντας αναμνήσεις, εμπειρίες και νοσταλγικές παραμέτρους ζωής.

Σκέφτομαι, προσπαθώντας να σκιαγραφήσω με τις λέξεις έναν τόπο, που για μένα είναι σημείο εκκίνησης, πατρίδα, λιμάνι και απόλυτο σημείο αναφοράς. Είναι το σπίτι μου, το ξεκίνημα και η ανακουφιστική επιστροφή σε περιόδους αγωνίας και ανασφάλειας, είναι αποκούμπι αλλά και περηφάνια, καταγωγή και αυτοπροσδιορισμός. Είναι το μέρος που γεννήθηκα, μέτρησα και αξιολόγησα δυνάμεις, πιθανότητες και εναλλακτικές και μου ΄δωσε την αφορμή, το έναυσμα, την ευκαιρία να προχωρήσω.

Κι όμως για χρόνια αρκετά το αμφισβήτησα, το αρνήθηκα και το αγνόησα έχοντας αποφανθεί ότι γνώρισα στην πορεία προορισμούς πιο συναρπαστικούς και ελκυστικούς. Τα χρόνια τα φοιτητικά και τα νεανικά, που καθετί που θύμιζε νοικοκύρεμα και θαλπωρή ήταν απαραίτητο, νομίζαμε, να το αποδομήσουμε, να το ακυρώσουμε.

Μιλάω για τη Λέσβο, τη Μυτιλήνη, όπως λέμε ολόκληρο το νησί εμείς οι ντόπιοι, προσπαθώντας να το φέρουμε στα μέτρα μας, να το τιθασεύσουμε. Μιλάω για το πιο όμορφο, πολυσχιδές, γοητευτικό, ώριμο και πολύχρωμο ψηφιδωτό μέρος της νησιωτικής Ελλάδας, για μένα.

Ένα τεράστιο καταπράσινο πλατανόφυλλο – «πλατανόφυλλο που κάποιος πέταξε καταμεσής του πελάγους» όπως γράφει ο Ελύτης – στο Βόρειο Αιγαίο, μαγευτικό μέσα στις ατελείωτες αντιθέσεις του, φιλόξενο για όσους επιδιώκουν να συμμετάσχουν σε εμπειρίες διαδραστικές και πολυεπίπεδες, «δυσανάγνωστο» για μερικούς που αρκούνται στην πρώτη εκτίμηση διακοπών. Το νησί της Σαπφούς, του Αλκαίου, του Θεόφιλου, του Μυριβίλη, του Ελύτη. Μπουκέτο συναισθημάτων και αντιπαραθέσεων.

Η Λέσβος βρίσκεται ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, στην άκρη κυριολεκτικά της Μεσογείου και αποτελεί ένα συνδυασμό εικόνας, τοπίου, ακατέργαστης φυσικής ομορφιάς, πολιτιστικής κληρονομιάς, αρχιτεκτονικής μαεστρίας και ανέμελης παράδοσης. Αρχοντικά, αξιοθέατα, κρυστάλλινα παγωμένα νερά, υγρότοποι, μεγαλοαστική ιστορία, απαράμιλλες γεύσεις  και μεσαιωνικά κάστρα σε ένα καλειδοσκόπιο διαφορετικών καμβάδων για κάθε διάθεση και ανάγκη.

Θα ξεκινήσω από τη Μυτιλήνη την πρωτεύουσά μας, όπου βρίσκεται και το σπίτι μου. Εκεί πέρασα και τα πρώτα χρόνια της ζωής μου μέχρι να πάω σχολείο και πλέον να την επισκέπτομαι στις διακοπές και στις αργίες.

Η ιστορία της πόλης ξεκινά στην ουσία από το 10 αιώνα π.Χ. Το μεγάλο λιμάνι του νησιού με το αρχαίο θέατρο, το κάστρο της εποχής του Ιουστινιανού, τα νεοκλασικά εμβληματικά σπίτια, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Θεόφιλου και το Teriade, τα οθωμανικά λουτρά, τον Άγιο Θεράποντα, τις γραφικές μεγαλόπρεπες συνοικίες και την κινηματογραφική κυριολεκτικά προκυμαία, δίνει τον τόνο καλωσορίζοντας σ’ ένα ταξίδι διαφορετικό από τα συμβατικά. Παλαιοπωλεία, ουζερί και ταβερνάκια εγγυώνται απολαυστικές πρώτες βόλτες.

Με επίκεντρο την πρωτεύουσα οι εξορμήσεις στα χωριά του νησιού σχεδιάζονται με βάση την καθημερινή, εκάστοτε, διάθεση και την παρέα. Ατέλειωτοι οι προορισμοί αλλά θα προσπαθήσω να περιγράψω τα αγαπημένα μου σημεία, που επισκέπτομαι κάθε χρόνο για να γεμίσω ενέργεια, χρώματα και αισθητική.

Σε μία σχεδόν θεσμοθετημένη διαδρομή όταν φιλοξενώ φίλους, ξεκινώ για τον Μόλυβο, το πιο γνωστό και πολυσυζητημένο σημείο, βόρεια του νησιού, με θαυμαστές απ΄ όλο τον κόσμο που έγιναν μόνιμοι κάτοικοι. Ένα από τα ωραιότερα χωριά της χώρας μας, που αγναντεύει το Αιγαίο κάτω από τη σκιά του επιβλητικού κάστρου του.

Κάνουμε απαραίτητα μία στάση στην Καλλονή των σπάνιων πουλιών και στη Σκάλα της για σαρδέλες και απαραίτητα στην Πέτρα για προσκύνημα στην Παναγία και να απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα στην αμμουδιά.

Μετά τον Μόλυβο, την μεσαιωνική καστροπολιτεία, που είναι χτισμένη στην πλαγιά ενός βράχου, με ζωντανή νυχτερινή ζωή σήμερα, ανάμεσα στα λιθόχτιστα σπίτια και δαιδαλώδη σοκάκια από πέτρα και την γειτονική Εφταλλού με τα ιαματικά λουτρά και παράλληλα τα παγωμένα για κολύμπι νερά της ακολουθώ το δρόμο δυτικά του νησιού για την Ερεσσό, την πατρίδα της Σαπφούς, για να χαθώ στην ατελείωτη παραλία.

Στη συνέχεια περνάω από το Σίγρι και το σπάνιο απολιθωμένο δάσος του 150.000 τ.μ. που έχει ανακηρυχθεί διεθνές διατηρητέο μνημείο απ το 1985, με εκατοντάδες όρθιους και πεσμένους κορμούς και ηφαιστειακά πετρώματα. Δέντρα πετρωμένα, που έζησαν εκατομμύρια χρόνια πριν, ακίνητα αλλά τόσο ζωντανά, μαγεύουν στη θέα, περιγράφοντας αμίλητα ιστορίες στους επισκέπτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Σίγρι έχει ενταχτεί στο παγκόσμιο δίκτυο Γεωπάρκων της Unesco.

Στην επιστροφή σταματάω στον Άγιο Ισίδωρο για ένα μπάνιο στην παραλία με τα γυαλιστερά βότσαλα και τα βαθιά νερά πριν καταλήξω για ώρες πολλές στο Πλωμάρι για μία ανεπανάληπτη αυθεντική εμπειρία ούζου. Εκεί η επαφή με το ποτό – έμβλημα του νησιού μας έχει άρωμα, που δεν συναντά κανείς πουθενά στην Ελλάδα. Το γραφικό λιμάνι του ξεχωρίζει για τη ρυμοτομία του, τα όμορφα σοκάκια του, τη μεγάλη παραλία, τα εντυπωσιακά βιομηχανικά ερείπια αλλά και τα ποτοποιεία του που παράγουν το διάσημο ποτό μας, το ούζο. Λίγο πριν την αποχώρηση, βόλτα στην πολύβουη κεντρική αγορά για ένα ελληνικό καφέ φτιαγμένο στη χόβολη!

Συνεχίζω για την Αγιάσο, έναν διατηρητέο παραδοσιακό οικισμό στην πλαγιά του Ολύμπου, με τους ζεστούς ανθρώπους με χαρακτηριστική ντοπιολαλιά, λιθόστρωτα σοκάκια με καταστήματα που πουλάνε ξυλόγλυπτα και κεντήματα. Προσκυνώ στην εκκλησιά της Παναγίας που βρίσκεται εκεί από τον 4ο αιώνα, αγοράζω μυρωδάτα παξιμάδια και παίρνω το δρόμο της επιστροφής, γνωρίζοντας ότι έχω τόσα πολλά ακόμα να δείξω στους φιλοξενούμενους φίλους μου μόνο και μόνο για να πάρουν μία γεύση.

Μόνη μου συνήθως, σε άλλη ευκαιρία οδηγώ μέχρι το Μανταμάδο για το τάμα μου στο μοναστήρι του Ταξιάρχη και να πάρω λουκουμάδες που τόσο άρεσαν στη μαμά μου. Συνεχίζω για την Σκάλα Συκαμιάς για να ξεχαστώ στην Παναγιά τη Γοργόνα.

Το κολύμπι στο νησί έχει διάσταση εκδρομική, με εμμονή μου στα Βατερά, που τα τελευταία χρόνια οργανώθηκαν και έχουν υποδομές για θαλάσσια σπορ αλλά και πιο κοντά στην πόλη, την Χαραμίδα, με τη μαύρη πέτρα και τον Άγιο Ερμογένη.

Οι μέρες απομόνωσης επιβάλλουν βιβλία, ψάθα και φρούτα στον Χρούσο ή τη Χρυσή Ακτή και την Άντισσα. Συχνά, απαιτούν την απόλαυση των Λουτρών της Γέρας και απαραίτητα, ταβερνάκια με γκιουσλεμέδες, κουταβάκια, κολοκυθολούλουδα, σαρδέλες, λακέρδες παστωμένες και ολόφρεσκο ψάρι.

Οι διακοπές στη Μυτιλήνη δεν είναι μία απόδραση αβίαστη, εύκολη και συνηθισμένη. Είναι μία ταξιδιωτική εμπειρία στην Ελλάδα που στέκει αγέρωχη, πεισματικά δίπλα στην ανατολή, φιλόξενα σ’ αυτούς που την αποζητούν και σκληρά απέναντι σ ‘αυτούς που την αρνούνται.

Είναι εικόνες ζωής με πολλαπλές ερμηνείες, μία εσωστρεφής περιήγηση σε όλα αυτά που μας κάνουν περήφανους και ασφαλείς με αυτό που γίναμε. Μην τις χάσετε».

 

Aπό την Κατερίνα Γκαγκάκη

Φωτογραφίες: iStock/Getty Images/Ideal Images